بِسْمِ اللَّه الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
دعا بیان حال , صفات و باورها
دعای قولی
در مکتب قرآن و اهل بیت علیهم السلام نیاز حقیقی انسان شناخت خدا و حرکت به سوی او و رافع ( برطرف کننده ) نیاز حقیقی او تنها خداوند متعال معرفی می شود . به همین دلیل قرآن کریم پیوسته انسان را از گرفتن رافع های موهومی ( خیالی ) برحذر داشته است .
گاهی ممکن است به واسطه زینت های زندگی در دنیا و غفلت از رافع نیاز حقیقی خود تنها زبان خدا را بخواند و درعمل دچار انحراف و ضلالت شود .
این نوع انحراف در دعا در مواقع گرفتاری به ابتلائات و ایجاد اضطرار خود را به خوبی نشان می دهد
سوره مبارکه یونس
آیه 12
وَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنْبِهِ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَائِمًا فَلَمَّا کَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ کَأَنْ لَمْ یَدْعُنَا إِلَىٰ ضُرٍّ مَسَّهُ ۚ کَذَٰلِکَ زُیِّنَ لِلْمُسْرِفِینَ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ
و هرگاه آدمی را رنج و زیانی رسد همان لحظه به هر حالت باشد از خفته و نشسته و ایستاده فورا ما را به دعا می‌خواند و آن گاه که رنج و زیانش را بر طرف سازیم باز به حال غفلت و غرور چنان باز می‌گردد که گویی هیچ ما را برای دفع ضرر و رنجی که به او رسیده بود نخوانده است! اعمال زشت تبهکاران این چنین در نظرشان زیبا جلوه داده شده است.
آیه 22
هُوَ الَّذِی یُسَیِّرُکُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ۖ حَتَّىٰ إِذَا کُنْتُمْ فِی الْفُلْکِ وَجَرَیْنَ بِهِمْ بِرِیحٍ طَیِّبَةٍ وَفَرِحُوا بِهَا جَاءَتْهَا رِیحٌ عَاصِفٌ وَجَاءَهُمُ الْمَوْجُ مِنْ کُلِّ مَکَانٍ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحِیطَ بِهِمْ ۙ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ لَئِنْ أَنْجَیْتَنَا مِنْ هَٰذِهِ لَنَکُونَنَّ مِنَ الشَّاکِرِینَ
اوست آن که شما را در برّ و بحر سیر می‌دهد تا آن‌گاه که در کشتی نشینید و کشتی با باد ملایمی سرنشینان را به حرکت آرد و آنها بدان شادمان و خوشوقت باشند ناگاه باد تندی بر کشتی بوزد و سرنشینان از هر جانب به امواج خطر در افتند و خود را در ورطه هلاکت ببینند آن زمان خدا را به اخلاص و دین فطرت بخوانند که (بار الها) اگر ما را از این خطر نجات بخشی دیگر همیشه شکر و سپاس تو خواهیم کرد.
این آیات بیانگر این است که دعا در طبیعت انسان وجود دارد و در مواقع اضطرار از وجودش بروز پیدا می کند ولی دعای حقیقی دعایی است که در آن زبان و قلب با هم یکی باشد و آنچه بر زبان می آید همان چیزی باشد که فرد به طور حقیقی با تمام وجود آن را می خواند و می خواهد .
دعای عملی
دعا طلب درونی است که موجب حرکت وسیعی انسان برای ادامه حیات می شود .
همه اعمال هر فرد در زندگی در پی طلبی است که برای رفع نیازهایش پیدا کرده است . در واقع همه افعال و اعمال انسان (( دعای )) او و تنها دارای اوست که در خواست زبانی نیست بلکه همه اعمال , صفات , حالات و باورهای انسان از دعای او پرده بزمی دارد .
